Εδώ και δεκαετίες, ο νόμος περί ευθύνης υπουργών αποτελεί ένα αγκάθι στη Δημοκρατία και ένα σύμβολο ατιμωρησίας. Ένας νόμος που υποτίθεται ότι προστατεύει τη θεσμική σταθερότητα, αλλά στην πράξη έχει λειτουργήσει ως ασπίδα για τα πολιτικά πρόσωπα.
Την ώρα που οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν εδώ και χρόνια θεσπίσει πραγματική λογοδοσία, η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί εξαίρεση. Η κατάργηση αυτού του αναχρονιστικού πλαισίου δεν είναι πολιτική επιλογή· είναι απαίτηση δικαιοσύνης και εξευρωπαϊσμού.

Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, όπως ορίζεται στο άρθρο 86 του Συντάγματος, επιτρέπει μόνο στη Βουλή να κινήσει δίωξη κατά υπουργών για αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Έτσι, οι πολιτικοί δικάζουν τους πολιτικούς — και οι υποθέσεις παραγράφονται σε χρόνο-ρεκόρ. Πλήθος σκανδάλων χάθηκαν στη λήθη, αφήνοντας πίσω τους μια κοινωνία απογοητευμένη και θυμωμένη.

Η κατάργηση ή ριζική αναθεώρηση του νόμου θα προσφέρει ουσιαστικά οφέλη για τη Δημοκρατία και την κοινωνία:

• Εμπιστοσύνη στους θεσμούς: οι πολίτες θα πιστέψουν ξανά ότι η Δικαιοσύνη είναι πραγματικά ανεξάρτητη.

• Διαφάνεια και λογοδοσία: οι πολιτικοί θα γνωρίζουν ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες.

• Μείωση διαφθοράς: όταν η τιμωρία δεν είναι θεωρητική, η αυθαιρεσία περιορίζεται.

• Ηθική αποκατάσταση: το αίσθημα δικαίου θα επιστρέψει στην κοινωνία.

Τι ισχύει στην Ευρώπη – και πώς μένουμε πίσω

Στην Ευρώπη, η έννοια της «πολιτικής ευθύνης» δεν υποκαθιστά τη δικαστική. Ας δούμε ενδεικτικά τι ισχύει:

• Γερμανία: Οι υπουργοί διώκονται όπως κάθε πολίτης, χωρίς καμία πολιτική εμπλοκή.

• Γαλλία: Ειδικό δικαστήριο με ανεξάρτητους δικαστές εξετάζει τυχόν παραπτώματα.

• Ιταλία: Κανονική ποινική δίωξη χωρίς άδεια της Βουλής.

• Ισπανία: Οι υπουργοί δικάζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο, όχι από πολιτικά όργανα.

• Ηνωμένο Βασίλειο: Απόλυτη ισονομία – κανένας υπουργός δεν έχει νομικά προνόμια.

Σε όλες αυτές τις χώρες, η λογοδοσία είναι θεμέλιο της δημοκρατίας. Μόνο στην Ελλάδα επιμένουμε να διατηρούμε μια διάταξη που προστατεύει τους ισχυρούς και τραυματίζει τη δικαιοσύνη.

Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει

Η κατάργηση του άρθρου 86 δεν είναι ζήτημα εκδίκησης, αλλά σεβασμού στη Δημοκρατία.

Η ισονομία δεν είναι θεωρητικό σύνθημα· είναι πράξη ευθύνης.

Αν θέλουμε να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών, πρέπει να κάνουμε αυτό που κάνουν ήδη οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι: να επιτρέψουμε στη Δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της, χωρίς πολιτικά φίλτρα και παραγραφές.

Η κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών δεν είναι μόνο μια θεσμική μεταρρύθμιση — είναι ένα βήμα προς την ωριμότητα της Δημοκρατίας μας. Όπως σε όλη την Ευρώπη, έτσι και εδώ πρέπει να λογοδοτούν όλοι. Χωρίς εξαιρέσεις.